باید بدانیم که بچه ها به فضاى مجازى علاقه زیادى نشان مى دهند که مى توان از همین علاقه مندى بهره گرفت و کتاب هاى مورد نیاز آنها را در چارچوب مجازى که هزینه کمترى هم نیاز دارد پاسخ داد. بنابراین همه این عوامل در کنار هم موجب شده است که سرانه مطالعه در بین دانش آموزان بسیار ناچیز تخمین زده شود. محتواى کتابخانه ها با کتب درسى همسو مى شود.
زهرا پناهى روا، معاون دفتر توسعه فعالیت هاى فرهنگى وزارت آموزش و پرورش در این باره مى گوید: «براى انس و الفت بیشتر دانش آموزان بویژه دانش آموزان مقطع ابتدایى و همین طور مشارکت بیشتر معلمان در امر کتاب و کتابخوانى در سال تحصیلى جارى 14 هزار کتابخانه کلاسى در مدارس مقطع ابتدایى کشور ایجاد مى شود. ضمن آن که 85 هزار کتابخانه کلاسى موجود نیز ساماندهى خواهد شد. همچنین محتواى کتابخانه ها با محتواى کتب درسى دانش آموزان همسو مى شود.»
سیستم آموزشی کشور با نقاط قوت و ضعف فراوان رو به روست. از سوی دیگر در نظام آموزشی کشور با دانش آموزان به عنوان آینده سازان این مرز و بوم مواجه هستیم و هر اقدام نسنجیده در این باره باعث بروز مشکلات غیر قابل جبران در نسل جدید در ابعاد مختلف مهارت آموزی، شکوفایی استعدادها و. میشود. از سوی دیگر انتظار می‌رود که نهاد آموزش و پرورش کشور همسو با نهادهای آموزشی در دیگر کشورها اقدامات مناسب را لحاظ کند.
«دانش‌آموز ماهر» و «آموزش‌وپرورش بی‌مهارت» پارادوکس تلخی را پیش روی ت‌گذاران نظام آموزشی گذاشته است و به‌رغم تأکیدات سند تحول بنیادین شکاف اقتصاد و سیستم آموزشی هرروز عمیق‌تر میشود. یکی از اهداف اصلی در آموزش‌وپرورش و در حالت کلی، نظام آموزشی هر کشوری تربیت نیروی متخصص و ماهر است و اهمیت این موضوع در کشورهای درحال‌توسعه دوچندان است.
در برخی کشورهای دنیا نیز بر مبنای رویکرد نیاز به نیروی کار، برنامه‌ریزی آموزشی صورت می‌گیرد و اساساً تربیت نیرو در مسیر نیازمندیهای بازار کار قرار دارد.
خداوند در قرآن کریم می فرماید: «و فی الارض آیات للموقنین و فی انفسکم افلا تبصرون؛ و در زمین آیاتى براى جویندگان یقین است و در وجود خود شما (نیز آیاتى است) آیا نمی بینید؟!» (ذاریات/ 20 و 21) یکی از قدیمی ترین دستورهای حکیمانه جهان که هم به وسیله انبیا عظام به بشر ابلاغ شده است و هم حکیمان بزرگ جهان آن را به زبان آورده اند و اعتبار خودش را همیشه حفظ کرده و بلکه تدریجا ارزش آن بیشتر کشف شده است این جمله معروف است که: ای انسان خودت را بشناس. در اخبار و احادیث ما این تعبیر مکرر آمده است، هم از رسول اکرم روایت شده و هم به تعبیرات مختلف در کلمات امام علی (ع) آمده است که: «من عرف نفسه عرف ربه.» (غررالحکم و دررالکلم/ فصل 77 حدیث 301) با عبارت: «من عرف نفسه فقد عرف ربه؛ هر کس خود را بشناسد پروردگار خود را شناخته است.» نیز ذکر شده است. (تحت العقول/ صفحه 316)
آموزش مهارت های زندگی در سال 1979 و با اقدامات دکتر گیلبرت بوتوین آغاز شد. او در آن سال مجموعه آموزش مهارت های زندگی برای دانش آموزان کلاس هفتم تا نهم را تدوین کرد که با استقبال فراوان متخصصان بهداشت روان مواجه شد. این برنامه آموزشی به نوجوانان یاد می داد که چگونه با استفاده از مهارت های رفتار جراتمندانه، تصمیم گیری و تفکر نقاد در مقابل وسوسه یا پیشنهاد سوءمصرف مواد از سوی همسالانشان مقاومت کنند.
کنار آمدن با فشارهای زندگی، داشتن زندگی هدفمند و انعطاف پذیر برای مواجهه با مشکلات زندگی، برقراری تعامل سازنده با دیگران با بیشترین سود و کمترین ضرر به خود و دیگران، روابط بین فردی بالنده و رشددهنده با کمترین کشمکش و تعارض، خروج از بحران های زندگی با مدیریت صحیح و بیشترین مصلحت روش انتخابی و برآمدن از پس مسئولیت های فردی و اجتماعی در زندگی، همواره بخشی از واقعیت زندگی انسان بوده است که در ادوار مختلف به اشکال گوناگون نمود و بروز داشته است.
در ایران اوضاع آموختن مهارت های زندگی به فرزندان چگونه است و چگونه باید باشد و از کجا شروع شود.
رئیس جمهور محترم دکتر در آیین بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی جدید که در دبیرستان دخترانه نمونه دولتی عترت منطقه ۹تهران برگزار شد. پرسش مهر سال تحصیلی ۹۸-۹۷را به موضوع مهارت آموزی اختصاص داد و از دانش آموزان سوال کرد: "در سال گذشته چه مهارت‌هایی در مدرسه آموختید و برای امسال در این زمینه چه انتظاراتی دارید؟"
مهارتهای زندگی توانایی‌هایی هستند که با تمرین مداوم پرورش می‌یابند و شخص را برای روبه‌رو شدن با مسایل روزانه زندگی، افزایش توانایی‌های روانی، اجتماعی و بهداشتی آماده می‌کنند. سازمان جهانی بهداشت مهارتهای زندگی را چنین تعریف نموده است: توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه‌ای که فرد بتواند با چالشها و ضروریات زندگی روزمره خود کنار بیاید. در تعریف دیگر می‌توان مهارتهای زندگی را مجموعه‌ای از مهارت‌ها و شایستگی‌های فردی و گروهی دانست که افراد برای زیستن در هزاره جدید به آن نیازمند می‌باشند. همزمان با یادگیری تسلط و استقرار، در این مهارت‌ها فرد علاوه بر رسیدن به آرامش و تعادل در زندگی فردی و اجتماعی به ایفای نقش در زندگی خود می‌پردازد.
آموزش مهارت های زندگی در سال 1979 و با اقدامات دکتر گیلبرت بوتوین آغاز شد. او در آن سال مجموعه آموزش مهارت های زندگی برای دانش آموزان کلاس هفتم تا نهم را تدوین کرد که با استقبال فراوان متخصصان بهداشت روان مواجه شد. این برنامه آموزشی به نوجوانان یاد می داد که چگونه با استفاده از مهارت های رفتار جراتمندانه، تصمیم گیری و تفکر نقاد در مقابل وسوسه یا پیشنهاد سوءمصرف مواد از سوی همسالانشان مقاومت کنند.
کنار آمدن با فشارهای زندگی، داشتن زندگی هدفمند و انعطاف پذیر برای مواجهه با مشکلات زندگی، برقراری تعامل سازنده با دیگران با بیشترین سود و کمترین ضرر به خود و دیگران، روابط بین فردی بالنده و رشددهنده با کمترین کشمکش و تعارض، خروج از بحران های زندگی با مدیریت صحیح و بیشترین مصلحت روش انتخابی و برآمدن از پس مسئولیت های فردی و اجتماعی در زندگی، همواره بخشی از واقعیت زندگی انسان بوده است که در ادوار مختلف به اشکال گوناگون نمود و بروز داشته است.
در ایران اوضاع آموختن مهارت های زندگی به فرزندان چگونه است و چگونه باید باشد و از کجا شروع شود.
سیزده آبان از راه میرسد و با خود حماسه هـای جاوید آن روزها را زنده می‌کند، آن روز دانش آموزان این مرز و بوم حماسه ها آفریدند، حماسه هایي کـه چون درختان تنومند قد برافراشتند و سبزی خویش را از قلبهای سبز و مالامال از عطوفت نونهالان عاشق بـه عاریه گرفتند و سربلندی خودرا از استقامت و پایمردی بزرگ مردانی کوچک بـه ارث بردند. گرامی باد یاد و خاطره آن روزها.
مناسبت های مختلفی از دیرباز تا به حال در کشور عزیزمان ایران وجود داشته است که در بسیاری از این ایام خانواده ها گرد هم جمع می شوند. یکی از این روز ها یلدا می باشد که طولانی ترین شب سال نیز نام دارد.
فردا ، آخرین دقیقه آذرماه را ورق می زنیم و شمع های روشن زرد پاییز را فوت می کنیم. شب آغاز زمستان است، چراغ خانه ها هنوز بیدارند و خانه نشینان گرد آتش گرم دوستی، نشسته اند و خاطرات دیروز را پلک می زنند. آن طرف هندوانه ای که ضربات چاقو خون سرخش را جاری کرده و این طرف مادر بزرگ که تسبیح فیروزه ای رنگش را بارها مرور می کند. همه گرد هم آمده اند تا از روزهای خوب خدا سخن بگویند و به بهانه یلدا این طولانی ترین شب سال، فارغ از پیچ و خم های زندگی همدیگر را به شنیدن خاطرات خوب خویش میهمان کنند.
بازی های مهارتی برای کودکان در سال های اولیه زندگی بسیار مفید خواهند بود. از طریق این بازی ها کودک با مفاهیم ساده ای چون داخل، بیرون، محیط بسته، محیط باز، خط صاف، منحنی و اندازه ها مثل بزرگ و کوچک و . آشنا میشود. بازی برای کودکان در این سن باید بسیار ساده باشند و تنها متمرکز بر یکی دو مفهوم باشند. دو بازی که در ادامه مطلب معرفی شده است نیز برای آشنایی کودک با شکل، جنس و ابعاد مختلف مناسب است. در پایان دو عکس برای پرینت گرفتن قرار داده شده است.
فراگیری مهارت های زندگی توسط دانش آموزان روز به روز اهمیت بیشتری می یابد، مهارت هایی که به گفته کارشناسان، آموزش آنها باید و نبایدهایی دارد. تجربه نشان داده است در نظام آموزشی که علم و دانش در کنار مهارت های زندگی تعلیم داده می شود، توانمندی دانش آموزان به عنوان آینده سازان کشور ارتقاء می یابد. در این میان، آنچه بیش از همه حائز اهمیت است، نحوه آموزش مهارت ها، شناسایی نیازمندی های لازم، توجه به فضا و محیط پیرامون دانش آموزان و نوع بیان مهارت آموز است که بر افزایش یا کاهش علاقه مندی دانش آموزان به مهارت ورزی و گیرایی آن تاثیر می گذارد.
جامع ترین گزارش درباره وضعیت آموزش در کشورهای جهان منتشر شده است. بر اساس این گزارش کشورهای آسیایی در رده های بالایی جدول هستند، در حالی که کشورهای آمریکای لاتین و آفریقایی در رتبه های پایین قرار گرفته اند.
در این رتبه بندی که ۷۶ کشور را در بر می گیرد، ایران در رده ۵۱ است. در نقشه دوم این صفحه می بینیم که در صورت برخوردار شدن همه افراد ۱۵ ساله ایرانی از آموزش های پایه‌ای، تولید ناخالص داخلی ایران در مدت زندگی این افراد به طور تخمینی ۶۷۰ درصد رشد خواهد کرد.
پنج کشور در جهان وجود دارند که رتبه نخست را در زمینه آموزش ابتدایی، دارا هستند، و رتبه‌بندی این کشورها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون در خصوص آموزش، مهارتهای شناختی و پیشرفت تحصیلی جهانی صورت گرفته است، که به نوبه خود، برتری کشورها را بر اساس چندین آزمون بین المللی تعیین کرد، از جمله:
– آزمون بین المللی پیشرفت سواد خواندن و نوشتن (پرلز)
– سنجش روند بین المللی آموزش ریاضیات و علوم (تیمز)
– برنامه بین المللی ارزیابی دانش آموزان (پیزا)
در روزگار ما، همهِ ملتها، با هر نظام ی و اجتماعی پیشرفته و یا در حال پیشرفت به مسأله برنامه‌ریزی و اصلاحات آموزشی، با توجه به آخرین روش‌های آموزشی و فنی و پیشرفت‌های علمی جهان، توجه خاص دارند.
این توجه تقریباً فراگیر و جهانی است و نسبت به دیگر فعالیت‌های اجتماعی از اولویت خاص برخوردار است. بررسی تاریخ تحول نظام‌های آموزشی جهان نشان می‌دهد که برای تحقق این امر، بیشتر کشورهای پیشرو از مطالعات و پژوهش‌های تطبیقی در زمینه آموزش و پرورش بهره گرفته‌اند و از آن به عنوان شرط لازم برای طراحی نظام‌های آموزشی نوین خویش نام می‌برند و بر لزوم و ضرورت این گونه بررسی‌ها قبل از اقدام به هرگونه اصلاحات آموزشی جامع برای رفع نیازمندیهای رو به رشد اقتصادی، فرهنگی و فنی خویش تأکید می‌ورزند.
صاحب‌نظران معتقدند، تنها مسیر پیوند میان دانشگاه و بازار کار، آموزشهای فنی و حرفه‌ای است و نیروی ماهر و متخصص یکی از عوامل ملموس قدرت و توسعه‌یافتگی در جوامع امروزی به شمار می‌رود.
در جهان امروز با توسعه فناوری‌ها و تغییرات گسترده ناشی از آن بسیاری از کشورها از رویکرد اقتصاد مبتنی بر منابع به سمت اقتصاد مبتنی بر دانش و مهارت حرکت کرده‌اند و همین مساله موجب شده تا سه محور نوآوری، فناوری و شایستگی در روند توسعه و پیشرفت کشورها از اهمیت قابل توجهی برخوردار شود.
بر این اساس بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به سرعت به سمت مهارت‌آموزی و تربیت نیروی کار ماهر رفته و از نقش راهبردی آموزشهای مهارتی در برنامه ریزی‌ها و ت‌گزاری‌های کلان خود سود برده‌اند.
مقاله حاضر، مقاله توصیفی است که در ابتدا با ارائه تعاریف و نظریه هایی از مهارت های اجتماعی و علل و انگیزه های ناسازگاری و شرارت برخی دانش آموزان را بررسی کرده و به ارائه راهکارهایی برای برخورد با رفتار نا سازگارانه پرداخته است.
كلمات كليدي:
مهارت اجتماعی، ناسازگاری، رفتار، والدین، دانش آموز، علل و عوامل خشونت، مدرسه
مقدمه:
طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده، یکی از مسائلی که در مقطع ابتدایی و دیگر مقاطع از اهمیت زیادی بر خوردار است، داشتن مهارت اجتماعی دانش آموزان است.
مهارت اجتماعی به مجموعه رفتارهای فراگرفته قابل قبولی گفته می شود که فرد را قادر میسازد با دیگران رابطه موثر داشته و از عکس العمل های نا معقول اجتماعی خودداری کند. ( گرشام و الیوت 1984)
مهارت های اجتماعی، روشی برای بهبود مهارت های اجتماعی دانش آموزان است. آموزش مهارت اجتماعی بر پایه این اصل قرار دارد که مشکلات کودکان در مهارت های اجتماعی غالبا به این دلیل است که کودکان نمی دانند در موقعیت های اجتماعی چه کار کنند و می توان کودکان را برای غلبه برای این مشکلات آموزش داد. ( آموزش موثّر. روش تدریس کار آمد.)
درباره این سایت